Ważne zmiany zakresie przekształcania, łączenia i podziału spółek
Nowelizacja ustawy o zmianie Kodeksu spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 15 września tego roku, implementując tzw. Pakiet prawa spółek, wprowadziła duże zmiany w zakresie przekształcania, łączenia i podziału spółek, zarówno w obszarze reorganizacji krajowych, jak i transgranicznych.
Najważniejsze zmiany wprowadzone na gruncie KSH to:
Nowe operacje transgraniczne
Nowelizacja rozszerza katalog operacji transgranicznych. Oprócz transgranicznego połączenia spółek możliwe są także:
Transgraniczny podział spółek kapitałowych, który może przyjąć jedną z trzech form:
- podział przez zawiązanie nowych spółek
- podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki
- podział przez wydzielenie
Przekształcenie transgraniczne polegające na tym, że spółka kapitałowa może zostać przekształcona w spółkę zagraniczną i przenieść swoją siedzibę do tego państwa, zachowując przy tym osobowość prawną. Co ważne, przekształcenia można dokonać bez konieczności wszczęcia postępowania likwidacyjnego.
Nowy sposób podziału spółki – podział przez wyodrębnienie
Nowelizacja wprowadza nowy typ podziału spółki, a mianowicie przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę albo spółki za udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie).
Jednocześnie zmienione zostały przepisy dotyczące podziału przez wydzielenie, poprzez doprecyzowanie, że udziały lub akcje spółki albo spółek przejmujących, nowo zawiązanych lub spółki dzielonej, obejmują wspólnicy spółki dzielonej.
Rozszerzenie możliwości reorganizacji z udziałem spółki komandytowo-akcyjnej
Wprowadzone zmiany modyfikują także katalog operacji reorganizacyjnych z udziałem spółki komandytowo-akcyjnej. W szczególności:
- możliwy jest podział spółki komandytowo-akcyjnej po uzyskaniu zgody wszystkich komplementariuszy (dotychczas spółka komandytowo-akcyjna mogła brać udział procesie łączenia oraz przekształcenia spółek),
- spółka komandytowo-akcyjna może być spółką przejmującą lub spółką nowo zawiązaną w procesie łączenia spółek (do tej pory nie było to możliwe),
- wprowadzono możliwość podziału spółki komandytowo-akcyjnej,
- wprowadzono możliwość transgranicznego przekształcenia spółki komandytowo-akcyjnej.
Przeniesienie spółki poza terytorium RP
Dotychczas siedziby spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych mogły znajdować się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przeniesienie siedziby za granicę skutkowało zaś utratą bytu prawnego przez spółkę.
Wprowadzone zmiany likwidują to ograniczenie, umożliwiając przeniesienie siedziby spółki do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa strony umowy o EOG (jeżeli prawo tego państwa to dopuszcza), bez konieczności rozwiązania spółki. W rezultacie obecnie możliwe jest istnienie utworzonej w Polsce i podlegającej prawu polskiemu spółki z o.o. lub spółki akcyjnej, która posiada siedzibę w innym państwie członkowskim
Większa ochrona pracowników
Pracownikom spółek uczestniczących w procesie reorganizacji od teraz przysługują uprawnienia ochronne, które zapewniają im aktywny udział w reorganizacji transgranicznej. Będą oni mieć możliwość składania uwag dotyczących planu operacji oraz dostęp do szczegółowego sprawozdania, określającego skutki prawne takiej operacji dla pracowników. Do tego prawo wyrażenia swojej opinii na temat tego sprawozdania, co ma zapewnić uwzględnienie ich interesów.
Celem uregulowania kwestii uczestnictwa pracowników w spółce powstałej w wyniku operacji transgranicznej, przewidziano wprowadzenie odrębnej ustawy – Ustawy o uczestnictwie pracowników w spółce powstałej w wyniku transgranicznego przekształcenia, połączenia lub podziału spółek.
Większa ochrona wspólników
Nowelizacja zapewnia wspólnikom mniejszościowym możliwość składania uwag dotyczących planu danej reorganizacji transgranicznej. Ponadto uprawnienia wspólników głosujących przeciwko danej operacji transgranicznej zostały rozszerzone o prawo wyjścia ze spółki i otrzymania wynagrodzenia za udziały lub akcje o wartości równej wartości ich udziałów lub akcji, które to wynagrodzenie oszacowane powinno zostać przez niezależnego biegłego. Jednocześnie wspólnicy mogą zakwestionować wysokość wynagrodzenia przed właściwym organem administracyjnym lub sądowym.
Większa ochrona wierzycieli
Aby zapewnić ochronę wierzycieli w przypadku operacji transgranicznych spółek, nowelizacja wprowadziła instrumenty mające na celu zabezpieczenie ich interesów. Istotnym aspektem jest możliwość wnioskowania o ustanowienie zabezpieczeń przez wierzycieli w ciągu jednego miesiąca od ujawnienia lub udostępnienia planu operacji transgranicznej. Jednak wierzyciele są zobowiązani do udowodnienia, że przedmiotowa operacja stanowi zagrożenie dla zaspokojenia ich roszczeń oraz że nie otrzymali odpowiednich zabezpieczeń ze strony spółki.
Wprowadzona została również zasada solidarnej odpowiedzialności spółek uczestniczących w transgranicznym podziale za roszczenia spółki dzielonej, jeśli roszczenie wierzyciela nie zostanie zaspokojone przez spółkę, której przypisane jest zobowiązanie zgodnie z planem podziału transgranicznego.
Polepszenie wymiany informacji o danych spółek i ich organów
Jednym z założeń implementowanej dyrektywy nr 2019/1151 było zwiększenie bezpieczeństwa obrotu w ramach jednolitego rynku państw członkowskich UE. W tym celu w nowelizacji zostały zawarte rozwiązania dotyczące:
- wymiany informacji o zakazach sprawowania funkcji kierowniczych, dzięki którym sąd rejestrowy będzie otrzymywał z właściwych rejestrów za pośrednictwem systemu integracji rejestrów zapytanie, czy dana osoba jest objęta zakazem pełnienia funkcji i np. czy figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym i za pośrednictwem tego systemu udzielał odpowiedzi,
- wymiany pomiędzy sądami rejestrowymi za pośrednictwem systemu integracji rejestrów zaświadczenia o zgodności z prawem dot. operacji transgranicznej i informacji o sfinalizowaniu operacji transgraniczne,
- przyznania sądowi rejestrowemu uprawnień do uzyskania informacji niezbędnych w procesie rejestracji danych z Krajowego Rejestru Karnego, rejestru dłużników niewypłacalnych oraz Krajowego Rejestru Zadłużonych czy wykazu prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi ekspertami w przypadku pytań dotyczących nowelizacji KSH.
Kamil Łamiński, LL.M.
Counsel | Radca Prawny
Dawid Walczak
Junior Associate
