Podział spółki bez ryzyka przerw w dostawach – zmiany w Prawie energetycznym i OZE
Celem zmian objętych projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw – jest usunięcie luk prawnych, które powstały po wprowadzeniu w 2023 roku do Kodeksu spółek handlowych nowych form reorganizacji przedsiębiorstw, w tym podziału spółki przez wyodrębnienie.
Wprowadzenie zmian w Kodeksie spółek handlowych nie zawsze skutkowało dostosowaniem do nich przepisów sektorowych – w tym regulacji energetycznych. W efekcie podział spółki obrotu energią lub gazem mógł powodować automatyczne wygaśnięcie jej obowiązków wobec odbiorców czy wytwórców energii z OZE. Brak uregulowania przejścia tych obowiązków stwarzał ryzyko przerw w dostawach energii oraz konieczności zawierania nowych umów.
Zmiany w Prawie energetycznym – ciągłość w sprzedaży rezerwowej i obsłudze odbiorców
W dotychczasowym stanie prawnym podział spółki pełniącej funkcję sprzedawcy rezerwowego energii elektrycznej lub gazu, bądź sprzedawcy z urzędu, skutkował utratą jej statusu w tym zakresie. Tworzyło to ryzyko pozbawienia odbiorców energii jej dostaw do momentu wyłonienia przez Prezesa URE nowego podmiotu w drodze przetargu. Procedura ta była nie tylko czasochłonna, ale także obarczona ryzykiem braku chętnych przedsiębiorstw do przejęcia obowiązków dostawcy, ze względu na silną regulację taryf i niską marżowość tej działalności.
Projekt przewiduje, że prawa i obowiązki sprzedawcy rezerwowego lub sprzedawcy z urzędu będą automatycznie przechodzić na spółkę powstałą w wyniku podziału. Z dniem podziału nowy podmiot będzie mógł kontynuować sprzedaż energii lub gazu na dotychczasowych zasadach, co gwarantuje nieprzerwane dostawy i brak konieczności podpisywania nowych umów przez odbiorców. Jest to kluczowe w kontekście sprzedaży rezerwowej, która stanowi zabezpieczenie w sytuacjach awaryjnych, np. nagłego zaprzestania dostaw przez wybranego sprzedawcę.
Zmiany w ustawie o OZE – ochrona producentów energii z małych instalacji
Zmiany obejmują również ustawę o odnawialnych źródłach energii, w szczególności zasady funkcjonowania tzw. sprzedawcy zobowiązanego. Sprzedawca zobowiązany to podmiot mający obowiązek odkupu energii elektrycznej z instalacji OZE o mocy do 0,5 MW. Dotychczas przepisy nie przesądzały, czy w przypadku podziału spółki pełniącej tę funkcję jej prawa i obowiązki mogą zostać przeniesione na podmiot utworzony w wyniku tego podziału, bez konieczności zawierania nowych umów.
Nowelizacja wprost wskazuje, że transfer praw i obowiązków następuje z mocy prawa, a wszystkie umowy pozostają w mocy. Dodatkowo, w wyniku wprowadzanych zmian nowa spółka utrzyma status sprzedawcy zobowiązanego przez dodatkowy pełny rok kalendarzowy od momentu zarejestrowania podziału spółki pełniącej funkcję sprzedawcy zobowiązanego. Jest to istotne, ponieważ status ten jest przyznawany w oparciu o wielkość sprzedaży energii w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia danego roku kalendarzowego. W przypadku nowej spółki powstałej w wyniku podziału, która rozpocznie działalność dopiero po tej dacie lub w trakcie tego okresu, wolumen sprzedaży za wskazany czas mógłby być zbyt niski, aby spełnić wymagane kryterium. W efekcie spółka mogłaby utracić ten status już w pierwszym roku działalności, co wiązałoby się z koniecznością przeprowadzenia dodatkowej procedury wyboru nowego sprzedawcy zobowiązanego.
Znaczenie zmian – stabilność rynku i ochrona interesów odbiorców
Celem zmian jest przede wszystkim zapewnienie ciągłości działania rynku energii – zarówno w zakresie dostaw do odbiorców, jak i rozliczeń z producentami energii odnawialnej. Bez dostosowania Prawa energetycznego i ustawy o OZE do realiów nowych form reorganizacji spółek, podział przedsiębiorstwa obrotu energią lub gazem mógłby skutkować poważnymi problemami organizacyjnymi, stratami finansowymi oraz ryzykiem przerw w dostawach.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1388) został uchwalony przez Sejm i Senat oraz przekazany 6 sierpnia do podpisu Prezydentowi RP. Prezydent ma 21 dni na podpisanie ustawy.
W przypadku pytań, zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami:
Dominika Sawicka – Managing Associate | Radczyni prawna
Magdalena Parzybut – Junior Associate | Aplikantka radcowska
