Od 1 marca 2019 r. zmiany w prawie spółek
W ramach uproszczeń dla przedsiębiorców ustawodawca doprecyzował liczne przepisy dotyczące funkcjonowania spółek, określając m.in. zasady rezygnacji ostatniego członka zarządu oraz zasady zwrotu zaliczki na dywidendy. Wkrótce mogą również zacząć obowiązywać przepisy o dematerializacji akcji spółek niepublicznych.
Od 1 marca 2019 roku zaczną obowiązywać zmiany wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych (KSH). Dotyczą one m.in. zasad, na jakich obydwa się rezygnacja jedynego lub ostatniego rezygnującego członka zarządu spółki.
Rezygnacja członka zarządu
W spółce z o.o., jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zaproszenie na zgromadzenie wspólników zawiera także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.
W spółkach akcyjnych, jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację radzie nadzorczej. Jeżeli żaden mandat w radzie nadzorczej nie jest obsadzony, członek zarządu składa rezygnację akcjonariuszom, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie, o ile statut spółki nie stanowi inaczej. Również w tym przypadku ogłoszenie o walnym zgromadzeniu winno zawierać oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano walne zgromadzenie.
Zatwierdzenie sprawozdań w trybie obiegowym
Nowe przepisy przewidują ponadto w zakresie sp. z o.o., że uchwały w sprawie rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu oraz sprawozdania finansowego, podziału zysku albo pokrycia straty, udzielenia absolutorium mogą być podejmowane w trybie obiegowym (poza zgromadzeniem).
Odwołanie zgromadzenia
Uregulowano także kwestie związane z odwoływaniem zgromadzeń wspólników. Prawo odwołania zgromadzenia wspólników ma co do zasady zwołujący, z uwzględnieniem jednakże, że wspólnik lub wspólnicy, którzy zażądali zwołania zgromadzenia, mają wyłączne prawo jego odwołania. Uzasadnieniem dla powyższego jest zapobieganie sytuacjom, w których zarząd odwołuje zgromadzenia wspólników, których zwołania zażądali wspólnicy mniejszościowi.
Zaliczka na dywidendę może być do zwrotu
Doprecyzowano także reguły zwrotu przez wspólników zaliczek wypłaconych na poczet przewidywanej dywidendy w roku obrotowym, w którym spółka poniosła stratę. Zgodnie z nowymi regulacjami w przypadku, gdy w danym roku obrotowym zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki odpowiednio: w całości w przypadku odnotowania straty albo w części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy.
Warto również wiedzieć, że nowe przepisy doprecyzowały pojęcie „dzień dywidendy” w odniesieniu do spółek z o.o. Jest nim obecnie dzień powzięcia uchwały o podziale zysku, jeżeli sama uchwała nie stanowi inaczej, a jeżeli zgromadzenie wspólników nie określi terminu wypłaty dywidendy, jej wypłata powinna nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy
Sukcesja procesowa przy podziale przez wydzielenie
Spółka, która w toku postępowania o prawo objęte wydzielonym majątkiem, nabyła w wyniku podziału przez wydzielenie część majątku spółki dzielonej, wstępuje do postępowania o to prawo w miejsce spółki dzielonej bez potrzeby uzyskania zgody strony przeciwnej.
Wprowadzenie powyższego przepisu wydaje się o tyle uzasadnione, że orzecznictwo w zakresie skutków poddziału spółki na gruncie przepisów procedury cywilnej było bardzo niejednolite.
Precyzyjniejsze regulacje dla spółek partnerskich i komandytowych
Zmiany dotyczą także spółek partnerskich. Od marca do zarządu spółki partnerskiej można będzie powołać osoby niebędące jej partnerem. Odpowiedni przepis przewiduje, że co najmniej jednym członkiem zarządu jest partner. Pozostałymi członkami zarządu mogą być osoby trzecie. Dotychczas kwestia ta budziła spore wątpliwości. Teraz w sposób jednoznaczny przesądzono, że jest to możliwe.
Kolejne doprecyzowanie dotyczy spółki komandytowej. Nowy przepis przewiduje, że wypowiedzenie umowy spółki przez komplementariusza i jego wystąpienie ze spółki jest zawsze dopuszczalne, nawet jeżeli statut milczy w tej sprawie.
Z nowych przepisów wynika też, że przekształcenie spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę kapitałową wymaga by za przekształceniem wypowiedzieli się wszyscy komplementariusze oraz komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sum komandytowych.
Spółka w likwidacji
W zmienionych przepisach jednoznacznie określone zostały zasady określania reprezentacji spółki w likwidacji. Reprezentację spółki w likwidacji określa się w umowie spółki, uchwale wspólników albo orzeczeniu sądu. W każdym przypadku sąd może zmienić sposób reprezentacji spółki w likwidacji.
Opisane zmiany w KSH wprowadziła ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz.U. z 2018 r., poz. 2244). Większość zmian wprowadzanych powyższą ustawą obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku, jednakże opisane powyżej – wskutek wydłużonego, trzymiesięcznego vacatio legis – wchodzą w życie w dniu 1 marca 2019 roku.
Kolejne zmiany przed spółkami
Na tym zmiany KSH się jednak nie kończą. Obecnie trwają prace nad kolejną nowelizacją ustawy. Przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw ma na celu – jak wskazano w uzasadnieniu projektu – wprowadzenie podstawy dla obligatoryjnej dematerializacji akcji spółek akcyjnych oraz spółek komandytowo-akcyjnych,
poza zakresem unormowanym w art. 5 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Dematerializacja powinna objąć zarówno akcje imienne, jak i akcje na okaziciela.
Projekt znajduje się obecnie na końcowym etapie opiniowania. O jego kolejnych etapach i zmianach będziemy na bieżąco informować.
Autor: Kamil Łamiński
