11.07.2024

Grzegorz Gajda i Dominika Sawicka współautorami niemieckojęzycznej publikacji dotyczącej prawa antymonopolowego w Polsce.

Grzegorz Gajda, Partner Zarządzający Baker Tilly Legal Poland oraz Dominika Sawicka, Senior Associate zostali współautorami niemieckojęzycznej publikacji wydawnictwa C.H. Beck: „Prawo i ekonomia w Europie Wschodniej: WiRO: 169. wydanie uzupełniające” dotyczącej prawa antymonopolowego w Polsce.

Publikacja obejmuje zagadnienia dotyczące praktyk ograniczających konkurencję, w tym zakaz porozumień ograniczających konkurencję i zakaz nadużywania pozycji dominującej oraz kontrolę koncentracji przedsiębiorców.
Opracowanie kierowane jest do szerokiego grona specjalistów, w tym prawników i notariuszy, doradców korporacyjnych i podatkowych, a także działów prawnych, zagranicznych oraz podatkowych w spółkach niemieckich. Adresowane jest również do stowarzyszeń handlowych, handlowców oraz eksporterów działających na terenie Niemiec. Ponadto, skorzystać z niego mogą także prawnicy pracujący w Austrii i Szwajcarii.

🔗 Publikacja dostępna jest tutaj: https://lnkd.in/dUvkP-Kp

[EN]

Grzegorz Gajda, Managing Partner at Baker Tilly Legal Poland and Dominika Sawicka, Senior Associate have become co-authors of the German-language publication by C.H.Beck: „Law and Economics in Eastern Europe: WiRO: 169th Supplementary Edition” on antitrust law in Poland.

The publication covers issues such as the prohibition of anticompetitive practices, including the prohibition of cartel agreements and the prohibition of abuse of a dominant position, as well as the control of concentration of entrepreneurs.
The study is addressed to a wide range of professionals, including lawyers and notaries, corporate and tax advisers, as well as legal, foreign and tax departments in German companies. It is also addressed to trade associations, traders and exporters operating in Germany. In addition, it can also be used by lawyers working in Austria and Switzerland.

[DE]
Grzegorz Gajda, Managing Partner Baker Tilly Legal Poland und Dominika Sawicka, Senior Associate sind Co-Autoren der von C.H.Beck veröffentlichten deutschsprachigen Ausgabe: „Handbuch Wirtschaft und Recht in Osteuropa: WiRO: 169. Ergänzungslieferung” zum Kartellrecht in Polen

Die Publikation behandelt Themen wie: das Verbot wettbewerbsbeschränkender Praktiken, einschließlich das Verbot der Kartellabsprachen und das Verbot des Missbrauchs einer marktbeherrschenden Stellung, sowie die Zusammenschlusskontrolle von Unternehmern.
Das Fachbuch richtet sich an Rechtsanwälte und Notare, Unternehmens- und Steuerberatung, Rechts-, Auslands- und Steuerabteilungen in Unternehmen, Wirtschaftsverbände, Handel- und Exporttreibende in Deutschland. Es ist auch für Juristen in Österreich und der Schweiz geeignet.

11.07.2024

Alert: Tylko do 31 lipca można stosować uproszczone raportowanie importu towarów w ramach CBAM

Wraz z końcem lipca importerom mija termin na złożenie sprawozdania CBAM za drugi kwartał 2024 r. Po raz ostatni w trakcie raportowania będzie można posłużyć się wartościami domyślnymi określającymi ilość emisji wbudowanych związanych z danym towarem.

Czym jest CBAM?

Carbon Border Adjustment Mechanism to nowy unijny mechanizm, który ma na celu dostosowanie cen niektórych importowanych do UE towarów poprzez uwzględnienie emisji dwutlenku węgla (i innych gazów cieplarnianych) związanej z ich produkcją.

Konieczność jego wprowadzenia wynika z faktu, że ze względu na szerokie regulacje dotyczące dekarbonizacji na terenie Unii, towary oferowane przez europejskich producentów stają się cenowo mniej konkurencyjne w stosunku do tych produkowanych w krajach trzecich, które są przedmiotem zwiększonego importu. W konsekwencji globalne emisje CO² nie są skutecznie eliminowane w ramach unijnej polityki klimatycznej, a raczej przenoszone do krajów trzecich. Jednoczesnym celem wprowadzenia CBAM jest stworzenie systemu zachęt do redukcji emisji w procesie produkcji w państwach trzecich.

Trwa okres przejściowy

Pełne wdrożenie mechanizmu zakupu certyfikatów CBAM planowane jest na początek 2026 roku. Obecnie trwa okres przejściowy. Importerzy mają obowiązek składania sprawozdań dotyczących ilości towarów przywożonych, a także emisji z nimi związanych oraz opłat za te emisje.

Zgodnie z założeniami unijnego rozporządzenia, w okresie przejściowym organy celne powinny informować zgłaszających o konieczności dostarczania określonych informacji. Celem jest wspieranie procesu zbierania danych i szerzenie wiedzy na temat konieczności ubiegania się o status upoważnionego zgłaszającego CBAM w odpowiednich przypadkach.

Raporty obejmują okres od 1 października 2023 r. do 31 grudnia 2025 r.

Uproszczone raportowanie tylko do 31 lipca

Składanie sprawozdań w okresie przejściowym łączy się z obowiązkiem wskazania poziomu emisji wbudowanych. Wiąże się to z koniecznością zebrania wielu danych i przeprowadzenia skomplikowanych obliczeń.

Niemniej, do 31 lipca 2024 r. w odniesieniu do każdego importu towarów, w przypadku którego zgłaszający nie posiada wszystkich niezbędnych informacji, można zastosować m.in. wartości domyślne dot. emisji wbudowanych. Wykaz tych danych został przygotowany i opublikowany przez Komisję Europejską. Dzięki takiemu rozwiązaniu składanie sprawozdań na początkowym etapie funkcjonowania rozporządzenia CBAM jest znacząco uproszczone.

Możliwość modyfikacji sprawozdań

Należy pamiętać, że za pierwsze dwa okresy sprawozdawcze (tj. ostatni kwartał 2023 r. oraz pierwszy kwartał 2024 r.) możliwość dokonania modyfikacji złożonego sprawozdania przez zgłaszającego została przedłużona do 31 lipca 2024 r. W przypadku kolejnych kwartałów sprawozdawczych złożone sprawozdanie można modyfikować w terminie 2 miesięcy od ich zakończenia.

Importowane towary objęte CBAM

Konieczność dostosowania się do nowych regulacji w zakresie emisji dwutlenku węgla dotyczy importerów materiałów, takich jak: cement, żeliwo, stal, aluminium, wodór, nawozy i energia elektryczna.

Możliwe kary

Zgodnie z przepisami podmioty, które nie spełnią nowych obowiązków związanych z zgłaszaniem importu towarów o wysokich emisjach, mogą podlegać karom w wysokości od €10 do €50 za każdą tonę niezgłoszonych emisji.

***

By the end of July, the deadline for importers to submit the CBAM report for the second quarter of 2024 will pass. For the last time, default values will be used during reporting to determine the amount of embedded emissions associated with a given good.

What is the CBAM?

The Carbon Border Adjustment Mechanism is a new EU mechanism that aims to adjust the prices of certain goods imported into the EU by taking into account the carbon dioxide (and other greenhouse gas) emissions associated with their production.

The need for its introduction stems from the fact that, due to extensive decarbonisation regulations within the Union, goods offered by European producers are becoming less price competitive with those produced in third countries, which are subject to increased imports. As a consequence, global CO² emissions are not effectively eliminated by EU climate policy, but rather shifted to third countries. A concomitant objective of the introduction of the CBAM is to create a system of incentives for emission reductions in the production process in third countries.

Transitional period underway

The full implementation of the CBAM certificate purchase mechanism is planned for early 2026. A transitional period is currently underway. Importers are required to report on the quantities of imported goods, as well as the emissions associated with them and the charges for these emissions.

As envisaged by the EU regulation, during the transitional period, customs authorities should inform declarants of the need to provide certain information. The aim is to support the data collection process and spread awareness of the need to apply for the CBAM authorised declarant status where appropriate.

The reports cover the period from 1 October 2023 to 31 December 2025.

Simplified reporting only until 31 July

Reporting during the transitional period is linked to the obligation to indicate the level of embedded emissions. This involves a great amount of data collection and complex calculations.

However, until 31 July 2024, any imports of goods for which the declarant does not have all the necessary information can be reported using, among other things, default values for embedded emissions. A list of these data has been prepared and published by the European Commission. With this solution, reporting at the initial stage of the CBAM Regulation is significantly simplified.

Possibility to modify reports

Please note that for the first two reporting periods (i.e. the last quarter of 2023 and the first quarter of 2024), the possibility for the declarant to modify the submitted report has been extended until 31 July 2024. For subsequent reporting quarters, the submitted report can be modified within 2 months of their completion.

Imported goods covered by CBAM

The need to comply with the new carbon regulations applies to importers of materials such as cement, cast iron, steel, aluminium, hydrogen, fertilisers and electricity.

Possible penalties

Under the legislation, entities that fail to comply with the new obligations to report imports of high-emission goods may be subject to penalties of between €10 and €50 per tonne of unreported emissions.

 

autor: Piotr Nowak

Pobierz alert w wersji PDF:

Wersja PL  Wersja EN

 

 

---

Zachęcamy Państwa do kontaktu w przypadku pytań:

Katarzyna Koszel-Zawadka
Partner | Radca Prawny

Piotr Nowak
Junior Associate

17.06.2024

Alert: Cena maksymalna na energię dla przedsiębiorców przedłużona

7 czerwca 2024 r. Prezydent RP podpisał nowelizację ustawy z dnia 27 października 2022 r. o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 oraz w 2024 roku („Nowelizacja”).

Zgodnie z Nowelizacją duża część przedsiębiorców będzie mogła skorzystać z ceny maksymalnej na energię elektryczną w wysokości 693 zł/MWh w okresie od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.

Beneficjentami zamrożenia ceny będą mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów unijnych, czyli grupa podmiotów, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR, lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów EUR („MŚP”) w zakresie, w jakim zużywają energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności.

Niemniej, w dalszym ciągu podmioty, które muszą zapewniać energię elektryczną w lokalach użytkowanych przez np. inne MŚP, czyli najczęściej wynajmujący, będą dalej mogli korzystać z ceny maksymalnej w zakresie udostępnianych pomieszczeń.

Należy pamiętać, że oświadczenie odbiorcy uprawnionego o objęciu ceną maksymalną należy złożyć w terminie do 31 sierpnia 2024 r. w postaci papierowej albo elektronicznej. Podmioty, które już wcześniej złożyły takie oświadczenie nie muszą składać nowego dokumentu, o ile na dzień 30 czerwca 2024 r. będą posiadać status odbiorcy uprawnionego oraz spełniać warunki do bycia uznanym za tę kategorię odbiorców na dzień 1 lipca 2024 r.

Nowelizacja wprowadza jednak istotny obowiązek sprawozdawczy dla małych i średnich przedsiębiorstw, związany z korzystaniem z ceny maksymalnej. Ponieważ cena maksymalna jest traktowana jako pomoc de minimis, to do 31 stycznia 2025 r. ww. podmioty będą zobowiązane przedstawić przedsiębiorstwu energetycznemu:

• wszystkie zaświadczenia lub oświadczenia o wielkości pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie otrzymanej w ciągu 3 minionych lat, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
• inne informacje określone w przepisach wykonawczych, np. w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis.

Powyższy obowiązek nie będzie dotyczył mikroprzedsiębiorstw, czyli podmiotów zatrudniających mniej niż 10 pracowników i których roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 milionów EUR. W stosunku do wszystkich MŚP dostawca energii będzie dokonywał weryfikacji, czy nie przekroczyły one pułapu możliwej do otrzymania pomocy publicznej.

***

On 7 June 2024, the President signed the amendment to the Act of 27 October 2022 on emergency measures to limit the level of electricity prices and to support certain consumers in 2023 and 2024 (the “Amendment”).

Under the Amendment, a large proportion of entrepreneurs will be able to benefit from a maximum price for electricity amounting to PLN 693/MWh in the period from 1 July 2024 to 31 December 2024.

The beneficiaries of the price freeze will be micro, small and medium-sized enterprises within the meaning of EU legislation, i.e. a group of entities with less than 250 employees and an annual turnover not exceeding EUR 50 million, or an annual balance sheet total not exceeding EUR 43 million (“SMEs”), to the extent that they consume electricity for their core business.

However, those who have to provide electricity at premises used by, for example, other SMEs, i.e. most often landlords, will continue to be able to benefit from the maximum price for the premises provided.

Please note that the declaration of an eligible customer to be covered by the maximum price must be submitted either on paper or electronically by 31 August 2024. Entities that have already submitted such a declaration previously do not need to submit a new document, as long as they will have the status of an eligible customer on 30 June 2024 and will fulfil the conditions to be recognised as this category of customer on 1 July 2024.

However, the Amendment introduces an important reporting obligation for small and medium-sized enterprises related to the use of the maximum price. As the maximum price is treated as de minimis aid, the aforementioned entities will be obliged to submit to the energy company by 31 January 2025:

• all certificates or declarations on the amount of de minimis aid and de minimis aid in agriculture or fisheries received during the last 3 years, or a declaration that such aid was not received during that period;
• other information specified in implementing regulations, e.g. the Regulation of the Council of Ministers of 29 March 2010 on the scope of information presented by an entity applying for de minimis aid.

The above obligation will not apply to micro-enterprises, i.e. entities with fewer than 10 employees and an annual turnover or annual balance sheet total not exceeding EUR 2 million. For all SMEs, the energy supplier will verify that they have not exceeded the threshold of possible state aid.

autor: Piotr Nowak

Pobierz alert w wersji PDF:

Wersja PL  Wersja EN

 

---

Zachęcamy Państwa do kontaktu w przypadku pytań:

Katarzyna Koszel-Zawadka
Partner | Radca Prawny

Piotr Nowak
Junior Associate

 

14.06.2024

Fundacja rodzinna w organizacji w transakcjach M&A typu share deal. Nowe możliwości i wyzwania

Fundacja rodzinna coraz częściej staje się stroną transakcji typu share deal. Jako zbywca udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcji w spółkach akcyjnych, fundacja rodzinna otwiera nowe perspektywy, ale i rodzi istotne pytania dotyczące procesu rejestracji i tym samym uzyskania osobowości prawnej.

W związku z tym, że proces ten jest rozłożony w czasie, istotnym zagadnieniem praktycznym staje się wykorzystanie w strukturze transakcji fundacji rodzinnej w organizacji.

Jakie są potencjalne ryzyka i korzyści takiego rozwiązania?

 

Możliwość zbycia udziałów przez fundację rodzinną w organizacji

Czy fundacja rodzinna w organizacji może zbywać przysługujące jej udziały w spółce z o.o.?

Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej (art. 23 ust. 3), fundacja rodzinna w organizacji zarządza we własnym imieniu posiadanym majątkiem i zapewnia jego ochronę, w szczególności nabywa prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciąga zobowiązania, pozywa i jest pozywana.

Ustawa nie precyzuje tego wprost, co rodzi konieczność interpretacji wskazanych przepisów. Ustawa wśród uprawnień fundacji rodzinnej w organizacji nie wymienia zbywania majątku, w tym stanowiącego pokrycie jej funduszu założycielskiego. Warto nadmienić, że Ustawa nie używa w tym względzie pojęcia „rozporządzania majątkiem” a jedynie „zarządzania nim”.

Kluczowe pytanie zatem brzmi: czy zbycie majątku mieści się w ramach zarządzania własnym majątkiem?

Przyjmując, że zbycie posiadanego majątku mieści się jednak w granicach czynności, do których fundacja rodzinna w organizacji jest uprawniona (z zastrzeżeniem, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy), rozważenia wymaga jeszcze jedna kwestia, o fundamentalnym znaczeniu dla bezpieczeństwa transakcji.

Wpływ nieważności oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej na transakcję

Następne kluczowe zagadnienie dotyczy ważności oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej oraz jej wpływu na ważność zbycia udziałów przez fundację rodzinną w organizacji.

Ustawa reguluje wprost tylko kwestie dotyczące czynności zarejestrowanej fundacji rodzinnej, stanowiąc, że nieważność oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej fundacji rodzinnej (art. 25 ustawy).

Z powyższego może wypływać wniosek, że jeśli czynności prawnej dokona fundacja rodzinna w organizacji, to nieważność oświadczenia o jej ustanowieniu spowoduje nieważność takiej czynności prawnej (np. zbycia udziałów w ramach transakcji share deal).

Stosując wykładnię rozszerzającą, można byłoby jednak próbować bronić poglądu, że wskazany powyżej art. 25 Ustawy należy stosować odpowiednio również do fundacji rodzinnej w organizacji na podstawie art. 23 ust. 6 Ustawy. Pozwoliłoby to przyjąć, że ważność oświadczenia woli o ustanowieniu fundacji rodzinnej nie wpływa na ważność czynności dokonanej przez fundację rodzinną w organizacji. Kwestia ta jest jednak bardzo problematyczna, chociażby ze względu na fakt, iż w art. 25 Ustawy ustawodawca wprost ograniczył się do czynności zarejestrowanej fundacji rodzinnej, czyniąc to dodatkowo w przepisie umieszczonym w Ustawie bezpośrednio po przepisach dotyczących fundacji rodzinnej w organizacji.

Konsekwencje odmowy rejestracji fundacji rodzinnej w organizacji w kontekście M&A

Zakładając np., że fundacja rodzinna w organizacji zawarła przedwstępną umowę sprzedaży udziałów w spółce z o.o, które do niej wniesiono, a z umową przyrzeczoną strony czekają na wpis fundacji rodzinnej do rejestru, by wyeliminować ryzyko, o którym mowa powyżej, odpowiedzi wymaga pytanie, jakie konsekwencje dla takiego schematu transakcji miałaby odmowa rejestracji fundacji rodzinnej w organizacji? Ogromne.

Z Ustawy wprost wynika zasada, że m.in. odmowa zarejestrowania fundacji rodzinnej w organizacji implikuje konieczność postawienia jej w stan likwidacji i dokonania podziału jej majątku (art. 91 Ustawy), co może znacząco opóźnić transakcję i determinowałoby zmiany podmiotowe po stronie zbywcy udziałów uprzednio wniesionych do fundacji rodzinnej w organizacji, a także miałoby doniosłe konsekwencje podatkowe (oczywiście przy założeniu, że nie wracamy w tym miejscu do problemu ważności oświadczenia o ustanowieniu fundacji rodzinnej w organizacji, o którym mowa powyżej).

 

Podsumowanie:

Analiza wszystkich powyższych kwestii musi stać się koniecznym elementem strukturyzacji transakcji, tak by zminimalizować ryzyko dla jej stron.

Mimo ogromnego potencjału fundacji rodzinnej jako podmiotu, umieszczenie jej w strukturze transakcji (w szczególności przed jej zarejestrowaniem) wymaga starannego podejścia, przemyślanej strategii oraz dogłębnej analizy prawnej, aby zapewnić bezpieczeństwo i efektywność takich działań.

---

W razie pytań dotyczących transakcji M&A, chętnie odpowiemy na pytania i doradzimy.

Krzysztof Rubas [Senior Associate | Radca Prawny]

27.05.2024

Alert: Ustawa o ochronie sygnalistów przyjęta przez Sejm

W czwartek, 23 maja, Sejm uchwalił ustawę o ochronie sygnalistów, która implementuje Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku. Za przyjęciem ustawy głosowało 235 posłów, przeciw było 191, a dwóch wstrzymało się od głosu. Teraz ustawa trafi do Senatu.

Najważniejsze założenia ustawy przedstawiliśmy w publikacji z dnia 2 kwietnia, którą można znaleźć TUTAJ

Dyrektywa miała zostać wdrożona do 17 grudnia 2021 roku. Prace nad projektem ustawy trwały od 2019 roku, jednak do tej pory polskiemu prawodawcy nie udało się wywiązać z obowiązku implementacyjnego. Tym razem jednak możemy spodziewać się, że ustawa wejdzie w życie w najbliższym czasie.

Oznaczać to zatem będzie nie tylko wzmocnienie mechanizmów egzekwowania prawa i polityk Unii Europejskiej w określonych dziedzinach, lecz także szereg nowych obowiązków po stronie pracodawców zatrudniających powyżej 50 pracowników związanych z wdrożeniem i funkcjonowaniem zgłoszeń wewnętrznych o naruszeniach, takich jak:

• przygotowanie procedury dokonywania i obsługi zgłoszeń wewnętrznych;
• stworzenie wewnętrznych i zewnętrznych poufnych kanałów zgłoszeń dla sygnalistów;
• prowadzenie rejestru zgłoszeń;
• zapewnienie zgodności prowadzonych działań z wymogami związanymi z zachowaniem poufności danych sygnalisty.

Warto już teraz zacząć przygotowania do wdrożenia wymogów wprowadzanych przez ustawę o ochronie sygnalistów – nowe przepisy w większości wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

 

Pobierz alert w wersji PDF:

Wersja PL 

 

---

Zachęcamy Państwa do kontaktu w przypadku pytań dotyczących tych istotnych dla pracodawców zmian:

Joanna Jędrzejewska
Senior Associate | Radca Prawny

Natalia Kochańska
Associate

 

22.05.2024

Baker Tilly Legal Poland Mecenasem 7.Edycji Junior Jazz Festival w Wadowicach

Z ogromną radością informujemy, że kancelaria Baker Tilly Legal Poland objęła mecenat nad tegoroczną, 7. edycją Junior Jazz Festival, a tym samym została sponsorem nagrody głównej, jaką jest stypendium Berklee Summer Programme na prestiżowym Berklee College of Music w Bostonie.

To wyjątkowe wydarzenie, które otwiera młodym talentom drzwi do świata jazzu, odbędzie się już  w dniach 5-8 czerwca w Wadowicach.

Szczególny wkład w to przedsięwzięcie wniósł Tomasz Hatylak, ceniony doradca podatkowy Baker Tilly Legal Poland, a także wytrawny miłośnik jazzu, którego głos jest dobrze znany słuchaczom Radia 357. Jego pasja do muzyki oraz zaangażowanie w organizację festiwalu sprawiły, że kancelaria z dumą wspierać będzie to wydarzenie.

Junior Jazz Festival to nie tylko konkurs, ale również seria inspirujących warsztatów, które muzykom umożliwią doskonalenie swoich umiejętności pod okiem wybitnych artystów. Festiwal przyciąga wszystkich, którzy pragną podzielić się swoją pasją do jazzu i zdobyć cenne doświadczenie.

Kulminacją festiwalu będzie galowy koncert finałowy, podczas którego zostanie wręczona nagroda główna – stypendium pokrywające koszty uczestnictwa w Berklee Summer Programme na prestiżowym Berklee College of Music w Bostonie. Jesteśmy dumni, że Baker Tilly Legal Poland jest sponsorem tej prestiżowej nagrody, która otworzy przed młodymi muzykami nowe możliwości.

Za kulisami tego muzycznego przedsięwzięcia stoi Krzysztof Odrobina – ceniony pedagog, pianista jazzowy i dyrektor Szkoły Muzycznej Yamaha w Wadowicach oraz Tomasz Hatylak. Wydarzenie wspierają także: Fundacja im. Bronisława Chromego, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Wadowicach oraz Miasto Wadowice. Patronat medialny objęło Radio 357.

Zapraszamy do śledzenia strony internetowej festiwalu https://juniorjazz.pl/  oraz naszych mediów społecznościowych, aby być na bieżąco z wydarzeniami związanymi z Junior Jazz Festival.

14.05.2024

Statut fundacji rodzinnej kluczem do sukcesu. Na co zwrócić uwagę przy jego opracowaniu?

Ustawodawca pozostawia fundatorowi dużą swobodę w kształtowaniu treści statutu fundacji rodzinnej. Ta duża doza dowolności może być kluczem do stworzenia fundacji idealnie dopasowanej do potrzeb rodziny, ale również pułapką, która przy braku odpowiedniego przemyślenia oraz zredagowania treści statutu może prowadzić do licznych komplikacji i nieprzewidzianych trudności.

Statut fundacji rodzinnej jest dokumentem, który nie tylko formalizuje zasady działania, ale przede wszystkim kształtuje przyszłość całej rodziny. Dlatego tak istotne jest, aby jego redakcja była przemyślana, kompleksowa i uwzględniała zarówno bieżące, jak i przyszłe potrzeby rodziny.

W obliczu rosnącej popularności fundacji rodzinnych w Polsce warto przyjrzeć się kluczowym aspektom, które decydują o ich stabilności i efektywności. O czym należy pamiętać, aby statut fundacji rodzinnej nie stał się źródłem problemów, lecz fundamentem trwałego sukcesu? Przyjrzyjmy się najważniejszym kwestiom.

 

Stabilność i elastyczność statutu

Statut fundacji powinien być możliwie stabilny w swoich postanowieniach  urzeczywistniając wolę fundatora – a jednocześnie na tyle elastyczny, aby w długoterminowej perspektywie nadążał za zmieniającymi się okolicznościami oraz cyklami życia rodziny fundatora. Pozostawienie treści statutu fundacji przypadkowi lub powierzenie zredagowania jego treści przypadkowej osobie może wiązać się z szeregiem bardzo negatywnych implikacji, prowadzących nierzadko do konieczności zlikwidowania fundacji i zaprzepaszczenia woli i wizji fundatora.

Beneficjenci

Bardzo istotną kwestią składającą się obligatoryjnie na treść statutu, która ma szczególne i w zasadzie pierwszorzędne znaczenie praktyczne, jest określenie beneficjentów fundacji rodzinnej. Beneficjentami fundacji rodzinnej można ustanowić nie tylko aktualnych oraz przyszłych członków rodziny, lecz również osoby trzecie. Możliwe jest także ustalenie, że jedynym beneficjentem fundacji jest fundator do osiągnięcia przez niego określonego wieku albo dożywotnio, a po ziszczeniu się określonej w statucie przesłanki (tj. odpowiednio osiągnięcia przez fundatora określonego wieku albo jego śmierci), status beneficjentów uzyskują inne osoby określone w statucie fundacji.

Statut powinien określać beneficjentów fundacji personalnie (imiennie) lub wskazywać przesłanki, w oparciu o które można zidentyfikować beneficjentów, np. według klucza powiązań rodzinnych. Należy mieć na uwadze, że stan faktyczny aktualny na dzień redagowania statutu fundacji może okazać się nieaktualny np. dwa pokolenia później, gdyż na przykład wnuki fundatora mogą nie mieć potomstwa lub poszczególne osoby zginą w katastrofie/wypadku, czym przerwą określony w statucie “łańcuch” beneficjentów.

Powyższe może doprowadzić nawet do konieczności rozwiązania fundacji rodzinnej. Rekomendowanym jest zatem uwzględnienie i zaadresowanie w statucie fundacji różnych sytuacji oraz wprowadzenie mechanizmu zastępowalności beneficjentów na wypadek zaistnienia tzw. czarnych scenariuszy. Nie bez znaczenia pozostaje również kwestia implementowania do statutu fundacji rozwiązań dotyczących sytuacji, gdy beneficjantami fundacji są lub w przyszłości będą osoby małoletnie, co może wiązać się z wieloma problemami dotyczącymi m.in. sprawowania zarządu nad świadczeniami otrzymywanymi przez małoletniego beneficjenta od fundacji czy reprezentowaniem takich beneficjentów przy wykonywaniu obowiązków natury organizacyjnej (np. udział w zgromadzeniu beneficjentów oraz wykonywanie prawa głosu).

Benefity

Poza podmiotowym określeniem grona beneficjentów fundacji rodzinnej, niemniej istotne jest określenie zakresu przedmiotowego przyznawanych benefitów. W tym zakresie fundator ma w zasadzie nieograniczoną swobodę.

Benefity mogą polegać m.in. na: wypłacaniu beneficjentom systematycznych świadczeń pieniężnych, wsparciu finansowym w kryzysowych sytuacjach życiowych, pokrywaniu kosztów leczenia lub edukacji etc.

Możliwość uzyskania danego rodzaju benefitów można uzależnić od spełnienia określonych warunków, np. uzyskania określonego poziomu wykształcenia. Analogiczne można ustalić, że dany beneficjent utraci benefity wskutek np. skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne lub prowadzenie przez niego działalności konkurencyjnej w stosunku do biznesu rodzinnego.

Uprawnienia fundatora

Należy być świadomym, że fundator fundacji rodzinnej nie jest jej właścicielem, lecz można przypisać mu w statucie fundacji szereg kompetencji oraz uprawnień. Przypisane fundatorowi uprawnienia mają co do zasady charakter uprawnień osobistych, a tym samym nie są zbywalne ani nie podlegają dziedziczeniu. Tym samym warto w statucie fundacji przewidzieć mechanizm przyznania przysługujących fundatorowi kompetencji innym osobom na wypadek śmierci fundatora, zrezygnowania przez niego z pełnionych funkcji lub osiągnięcia przez fundatora określonego wieku.

Statut techniczny

Pomimo faktu, że postępowanie przed sądem rejestrowym zostało w zasadzie w pełni zinformatyzowane i wnioski o wpis, zmianę wpisu albo podmiotu z rejestru składa się za pośrednictwem Portalu Rejestrów Sądowych – wnioski dotyczące fundacji rodzinnej można na chwilę obecną złożyć jedynie w formie tradycyjnej (papierowej) przy wykorzystaniu urzędowych formularzy. 

Wnioski w postępowaniu rejestrowym dotyczącym fundacji rodzinnych składa się tylko i wyłącznie do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim, który jest sądem rejestrowym i prowadzi rejestr fundacji rodzinnych.

Powyższe nie pozostaje bez wpływu na czas procedowania wniosku przez sąd, a tym samym na czas oczekiwania na dokonanie wpisu fundacji do rejestru. W związku z powyższym praktykowane jest często składanie wniosku w oparciu o tzw. „statut techniczny” fundacji, zawierający w swej treści wymagane ustawowo minimum. Czas oczekiwania na wpis fundacji do rejestru (aktualnie co najmniej 3 miesiące) wykorzystywany jest na doprecyzowanie docelowego brzmienia statutu fundacji,  który następnie (po zarejestrowaniu fundacji) zostaje zmieniony i otrzymuje oczekiwane brzmienie.

 

Podsumowując:

Statut fundacji powinien być fundamentem, który nie tylko urzeczywistnia wolę fundatora, ale także zapewnia odpowiednią elastyczność, aby dostosować się do zmieniających się okoliczności i potrzeb rodziny. Zbyt sztywne postanowienia mogą prowadzić do problemów, które mogą zagrozić istnieniu fundacji. Dlatego kluczowe jest, aby statut był na tyle elastyczny, by móc reagować na przyszłe wyzwania, jednocześnie zachowując stabilność niezbędną dla realizacji wizji fundatora

autor: Kamil Łamiński

 

---

Nasi eksperci są gotowi udzielenia odpowiedzi na wszelkie pytania w zakresie fundacji rodzinnych:

Grzegorz Gajda LL.M Partner Zarządzający I Radca prawny

Kamil Łamiński LL.M. Counsel I Radca prawny

 

09.05.2024

Czy fundacje rodzinne stają się nowym filarem sukcesji biznesowej? Co wiemy o fundacjach rodzinnych po roku ich funkcjonowania?

Od wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej w maju 2023 roku, dynamicznie wzrosło zainteresowanie tą formą zapewnienia stabilności sukcesji biznesów rodzinnych. Zarejestrowano już niemal 1000 fundacji i złożono ponad 1500 wniosków o ich rejestrację, co znacząco przekracza pierwotne oczekiwania. Ta popularność potwierdza, że polskie firmy rodzinne czekały na takie rozwiązania, które umożliwiają skuteczną ochronę majątku i zapewniają płynność zarządzania biznesem w przyszłych pokoleniach.

Wzmożone zainteresowanie rejestracją fundacji rodzinnych nie pozostało niezauważone przez Ministerstwo Finansów oraz Krajową Administrację Skarbową, które podejrzewają, że część nowo powołanych fundacji rodzinnych wykorzystywana jest tylko w celu osiągnięcia korzyści podatkowych, a co za tym idzie, że fundacje są ustanawiane w celu wypaczającym ideę, jaka przyświecała ustawodawcy wprowadzającemu przepisy Ustawy w życie.

Niezależnie od powyższego, fakt ożywionej dyskusji na temat fundacji rodzinnej oraz zaistnienia tej instytucji w przestrzeni publicznej, należy uznać za bezsprzecznie pozytywny. Daje się bowiem zauważyć, że dzięki temu omawiany jest szeroko oraz dotarł do świadomości wielu założycieli firm rodzinnych temat sukcesji biznesu rodzinnego. Nigdy wcześniej, również po wprowadzeniu w życie przepisów ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, nie dyskutowano tak żywo w przestrzeni medialnej o tematach sukcesyjnych.

Zauważalne jest aktualnie intensyfikowanie działań przedsiębiorców mających na celu zapewnienie sukcesji biznesu, w tym m.in. ustanawianie fundacji rodzinnych, korelowanie postanowień umów spółek z treścią testamentów, konstytucjami rodzinnymi etc.

 

Skąd takie zainteresowanie fundacją rodzinną?

Z treści Ustawy oraz z uzasadnienia projektu Ustawy wynika, że jej wprowadzenie do polskiego porządku prawnego ma na celu głównie: ułatwienie sukcesji firm rodzinnych, gromadzenie i pomnażanie majątku rodzinnego oraz ochronę majątku rodzinnego przed rozdrobnieniem wskutek spadkobrania.

• Elastyczność w przekazywaniu zarządzania i majątku oraz kontroli nad wypracowanym majątkiem

Fundacje rodzinne umożliwiają zaplanowanie sukcesji biznesu, minimalizując potencjalne ryzyko konfliktów, jednocześnie chroniąc majątek rodzinny. Elastyczność w przekazywaniu zarządzania i majątku oraz kontroli nad wypracowanym majątkiem bez ograniczeń wynikających z dotychczasowych form funkcjonujących m.in. na gruncie prawa cywilnego czy powołanej powyżej ustawy o zarządzie sukcesyjnym – to tylko niektóre z korzyści, które oferują fundacje rodzinne, czyniąc je atrakcyjnym wyborem.

Fundacje rodzinne pozwalają tym samym na odseparowanie działalności operacyjnej biznesu rodzinnego od potencjalnych sporów rodzinnych oraz ochronę majątku rodzinnego przed rozdrobnieniem wskutek spadkobrania oraz roszczeń z tytułu zachowku.

Dotychczas brak było w zasadzie uregulowań prawnych, które chroniłyby majątek rodzinny w przypadku sukcesji przed jego rozdrobnieniem, a założyciele firm rodzinnych nie mieli pewności czy biznes rodzinny będzie kontynuowany zgodnie z ich założeniami i wartościami. Nietrudno wyobrazić sobie tytułem przykładu sytuację, w której nestor biznesu rodzinnego przekazuje jeszcze za życia lub w testamencie ów biznes jednemu z członków swojej rodziny, który był zaangażowany w prowadzenie tego biznesu i w zasadzie stał się naturalnym następcą seniora rodu. Po śmierci założyciela biznesu rodzinnego krąg spadkobierców ustawowych może skierować do takiego następcy roszczenia z tytułu zachowku. W ten sposób następca może stać się niewypłacalny i stanąć przed koniecznością sprzedaży tego biznesu. Ustanowienie fundacji rodzinnej może zapobiegać tego typu sytuacjom.

• Korzyści podatkowe

Oprócz korzyści sukcesyjnych, fundacje rodzinne oferują atrakcyjne warunki podatkowe. Korzyści podatkowe wynikają z wykorzystania fundacji rodzinnej przy prowadzeniu działalności inwestycyjnej (kumulowaniu kapitału oraz reinwestycji zgromadzonych środków) w korzystnym reżimie podatkowym. Istotne jest przy tym jednak, żeby były one skorelowane z prawdziwymi celami biznesowymi, aby uniknąć ryzyka naruszenia przepisów podatkowych, zwłaszcza w kontekście klauzuli GAAR.

• Aspekty transakcyjne

Zauważalne jest również w praktyce obrotu coraz częstsze wykorzystywanie fundacji rodzinnych w procesie transakcyjnym, m.in. poprzez sprzedaż części bądź całości udziałów w biznesie przez fundację rodzinną. W tym zakresie zalecana jest jednak ostrożność, gdyż tego typu transakcje nie zawsze są oczywiste w kontekście klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR). Oczywiście, jeżeli fundacja rodzinna została ustanowiona w celu pokrywającym się z zamysłem ustawodawcy, a “przy okazji” fundator lub beneficjenci fundacji poprawią swoją efektywność podatkową, to klauzula GAAR nie powinna co do zasady znaleźć zastosowania. Jeżeli jednak indywidualne okoliczności danego stanu faktycznego wskazują na to, że fundacja została wykorzystana przedmiotowo jako wehikuł do przeprowadzenia transakcji (tytułem przykładu została ustanowiona krótko przed transakcją, zlikwidowana po jej sfinalizowaniu, a majątek fundacji wypłacono fundatorowi), to należy liczyć się z zainteresowaniem ze strony organów podatkowych. Transakcja przeprowadzona z wykorzystaniem fundacji rodzinnej może okazać się również korzystna z punktu widzenia nabywcy biznesu poprzez zabezpieczenie kupującego przed ryzykami związanymi z nabywaną spółką. Także fundusze private equity oraz venture capital zwracają coraz większą uwagę na fundacje rodzinne jako potencjalnych inwestorów.

Jakie obawy jeszcze towarzyszą decyzji o zawiązaniu fundacji rodzinnej?

Decyzji o ustanowieniu fundacji rodzinnej, jak każdej nowo wprowadzanej w życie instytucji – towarzyszy obawa związana z brakiem stabilnego ustawodawstwa oraz ryzykiem zmiany przepisów (głównie poprzez likwidację albo ograniczenie korzyści podatkowych związanych z funkcjonowaniem fundacji rodzinnych), na niekorzyść fundatorów lub beneficjentów fundacji.

W praktyce spotkać się można również z barierą natury mentalnej, polegającą na niechęci „wyzbycia się” majątku i przeniesienia go na własność fundacji, która de facto nie ma właściciela, a tym samym fundatorowi nie przysługują jakiekolwiek jednostki uczestnictwa w tej fundacji (np. udziały). W związku z powyższym decyzja o ustanowieniu fundacji winna być każdorazowo dobrze przemyślana i nie jest rekomendowane działanie w tym zakresie ad hoc. Możliwości zlikwidowania fundacji rodzinnej oraz „łatwego” odzyskania wkładów na fundusz założycielski i majątku fundacji są ograniczone i nie ma w tym zakresie dowolności, jak w przypadku spółek prawa handlowego.

Pomimo pierwotnie wprowadzonych udogodnień dotyczących wniesienia/obrotu nieruchomościami rolnymi oraz udziałami w spółkach będących właścicielami lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości rolnych, ostatecznie pewne ograniczenia w powyższym zakresie nie ominęły niestety fundacji rodzinnych.

 

Wzrost zainteresowania fundacjami rodzinnymi, które wprowadzone zostały do polskiego porządku prawnego zaledwie rok temu, wniósł dynamiczne zmiany w krajobrazie sukcesji biznesowej w Polsce. Jednakże decyzja o ustanowieniu fundacji wymaga dokładnego przemyślenia. Jak się do tego przygotować i na co zwrócić uwagę przy redagowaniu statutu fundacji rodzinnej? O tym przeczytacie Państwo w kolejnej części naszego artykułu, już niebawem!

autor: Kamil Łamiński

 

---

Nasi eksperci są gotowi udzielenia odpowiedzi na wszelkie pytania w zakresie fundacji rodzinnych:

Grzegorz Gajda LL.M Partner Zarządzający I Radca prawny

Kamil Łamiński LL.M. Counsel I Radca prawny

 

02.04.2024

Ustawa o ochronie sygnalistów coraz bliżej

W Polsce trwają intensywne prace nad wprowadzeniem ustawy o ochronie sygnalistów, która ma na celu regulację zasad i procedur dotyczących ochrony osób zgłaszających informacje o naruszeniach, uzyskane w kontekście pracy. Ustawa, będąca odpowiedzią na dyrektywę UE 2019/1937, jest niezbędna do wzmocnienia mechanizmów egzekwowania prawa i polityk Unii Europejskiej w określonych dziedzinach. Projekt jest opracowywany od 2019 roku, a jego najnowsza wersja powstała w lipcu 2023 roku.

 

Kiedy dyrektywa zostanie wdrożona?

Dyrektywa miała zostać wdrożona do 17 grudnia 2021 r. Polska nie zdołała zrealizować tego terminu, co skutkowało wszczęciem przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postępowania przeciwko Polsce. Polski prawodawca przyspieszył prace nad ustawą. Ostatni tekst pochodzi z 6 marca. Natomiast Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 21 marca wniosła autopoprawkę do projektu.

Zgodnie z projektem ustawy nowe przepisy w większości wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Wyjątkiem są przepisy dotyczące zgłoszeń zewnętrznych, które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Nie jest możliwe wskazanie dokładnej daty uchwalenia ustawy. Wiele wskazuje jednak na to, że wydarzy się to jeszcze w 2024 roku.

 

Jakie są najważniejsze zmiany z perspektywy pracodawcy?

Ustawa o sygnalistach ma na celu wprowadzenie szeregu istotnych rozwiązań dotyczących ochrony osób zgłaszających naruszenia, zwanych sygnalistami. Oto najważniejsze z nich:

• Wprowadzenie kanałów zgłoszeń:

Ustawa zakłada stworzenie wewnętrznych i zewnętrznych poufnych kanałów zgłoszeń dla sygnalistów. Każda organizacja zatrudniająca co najmniej 50 osób będzie zobowiązana do wprowadzenia takich kanałów, niezależnie od rodzaju zatrudnienia. Dodatkowo, organy publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego, będą miały obowiązek stworzenia kanałów zewnętrznych.

• Odpowiedzialność prawna za brak kanałów zgłoszeń:

Organizacje, które nie wdrożą wymaganych kanałów zgłoszeń, będą narażone na odpowiedzialność prawną, w tym karną.

• Zmiany dotyczące Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO):

W najnowszej wersji projektu ustawy, RPO zastąpi Państwową Inspekcję Pracy w zakresie przyjmowania i procedowania zgłoszeń zewnętrznych od sygnalistów. RPO będzie również odpowiedzialny za udzielanie wsparcia sygnalistom.

• Zaświadczenia o statusie sygnalisty:

Sygnaliści będą mogli otrzymać zaświadczenie o swoim statusie od organu publicznego podejmującego działania w związku z ich zgłoszeniem. Projekt ustawy ułatwia procedurę wydawania takich zaświadczeń, nie precyzując terminu ich wydania ani obowiązku informowania o nich podmiotu, którego dotyczy zgłoszenie.

• Ochrona sygnalisty niezależna od momentu wydania zaświadczenia:

Nowy projekt ustawy zapewnia, że ochrona sygnalisty nie będzie uzależniona od momentu wydania zaświadczenia o statusie sygnalisty. Oznacza to, że sygnalista będzie podlegał ochronie również w przypadkach, gdy zgłoszona informacja nie dotyczy bezpośrednio interesu publicznego.

 

Warto wcześniej przygotować się na nową ustawę!

Projekt ustawy jest niezwykle istotny z perspektywy przestrzegania prawa i ochrony osób zgłaszających naruszenia w sektorze publicznym i prywatnym. Obejmuje on kanały zgłaszania, status prawny sygnalistów, procedury ochrony przed działaniami odwetowymi oraz sankcje za naruszenia.

Warto już teraz zacząć przygotowania do wdrożenia wymogów, które wprowadzi ustawa o ochronie sygnalistów, aby zapewnić zgodność z przepisami oraz ochronę dla sygnalistów w swoim środowisku pracy.

 

---

Zachęcamy Państwa do kontaktu w przypadku pytań dotyczących zbliżających się zmian:

Joanna Jędrzejewska
Senior Associate | Radca Prawny

dr Dawid Walczak
Associate | Adwokat