Jest szansa na powrót obliga giełdowego
Rok temu, 6 grudnia 2022 r., Sejm uchwalił całkowite zniesienie obliga giełdowego dla wytwórców energii, które zobowiązywało przedsiębiorstwa energetyczne do sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej na zinstytucjonalizowanym rynku – w tym wypadku na giełdzie towarowej. Złożony w sejmie 28 listopada 2023 r. projekt zmiany ustaw przewiduje przywrócenie od 1 lipca 2024 r. 100-proc. obliga giełdowego dla rynku energii.
Obligo giełdowe zostało w całości uchylone z końcem ubiegłego roku, mimo sprzeciwu znaczącej części branży energetycznej, Prezesa URE oraz Towarowej Giełdy Energii. Po jego likwidacji, pionowo zintegrowane grupy energetyczne mogą handlować całością energii dowolnie pomiędzy podmiotami wewnątrz swojej struktury, co skutkuje tym, że znacząca część energii omija główny rynek giełdowy. Spowodowało to zmianę kształtu rynku hurtowego – zamiast dotychczasowych transakcji na giełdowym rynku terminowym, głównie kontraktów rocznych, wspomaganych przez kwartalne i miesięczne, dominuje rynek SPOT, co może powodować, przeniesienie zwiększonego ryzyka zmienności cen na odbiorcę.
Przywrócenie 100% obliga giełdowego ma zagwarantować płynność na rynku hurtowym. To zaś pozwala na wyznaczenie ceny rynkowej, która jest ważnym elementem umożliwiającym transparentne, rynkowe określenie ceny odniesienia dla umów sprzedaży energii, gdyż ustały przesłanki stojące za jego likwidacją. Pozwoli to na przywrócenie płynności na poziomie porównywalnym z latami przed jego likwidacją.
Ponowne wprowadzenie obliga na poziomie 100% ma na celu ograniczenie ewentualnych wzrostów cen energii elektrycznej na rynku hurtowym, niewynikających z czynników fundamentalnych wpływających na koszt jej wytworzenia czy pozyskania z sąsiadujących systemów.
Oczekuje się, że wzrost płynności i przejrzystości działania na Towarowej Giełdzie Energii przyczyni się do redukcji ryzyka znacznych fluktuacji cenowych, ograniczając jednocześnie wpływ, jaki mogą wywierać na ceny uczestnicy rynku o najsilniejszej pozycji.
Takie działania doprowadzą do stabilizacji cen energii elektrycznej na rynku hurtowym, utrzymując je na poziomie konkurencyjnym. W rezultacie, uniknie się nieuzasadnionych wzrostów cen dla konsumentów energii. Długofalowo, to podejście ma na celu wzmocnienie pozycji odbiorców energii na rynku krajowym.
Zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi ekspertami w przypadku pytań dotyczących prawa energetycznego oraz inwestycji w sektorze energetycznym.
Grzegorz Gajda, LL.M.
Partner Zarządzający | Radca Prawny
Dominika Sawicka
Senior Associate | Radca Prawny
Dawid Walczak
Junior Associate
