Nowe regulacje w kierunku rozwoju sektora energetycznego
14 sierpnia Prezydent podpisał nowelizację Prawa energetycznego, która wprowadza sporo zmian, mających na celu regulację i rozwój sektora energetycznego, zachęcając do inwestowania w odnawialne źródła energii.
Nowe przepisy dotyczą przede wszystkim korzyści dla odbiorców końcowych i odpisu od przychodów ze sprzedaży gwarancji pochodzenia energii z OZE oraz obywatelskich społeczności energetycznych. Ponadto zgodnie z nowelizacją wprowadzenie Centralnego Systemu Informacji o Rynku Energii zostanie opóźnione o rok. Nowelizacja implementuje do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej oraz zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE.
Łatwiejsza zmiana sprzedawcy – w jeden dzień
Nowelizacja wprowadza możliwość technicznej zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w 24 godziny. Zmiany w tym zakresie mają obowiązywać od 2026 r., gdyż w trakcie prac sejmowych rząd wniósł do ustawy autopoprawkę, w której opóźnia o rok – z 1 lipca 2024 do 1 lipca 2025 r. uruchomienie Centralnego Systemu Informacji o Rynku Energii (CSIRE).
Możliwość porównywania ofert sprzedaży energii elektrycznej
Wprowadzenie narzędzia porównywania ofert sprzedaży energii elektrycznej dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców o rocznym zużyciu poniżej 100 000 kWh – to kolejna ważna zmiana. Służyć temu ma niezależna porównywarka, której utworzenie powierzono Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki (URE).
Narzędzie to stanowić ma skuteczny środek umożliwiający mniejszym odbiorcom ocenę zalet różnych dostępnych na rynku ofert energii, a następnie wybór najlepszej oferty rynkowej i co za tym idzie obniżenie kosztów. Sprzedawcy energii, pod groźbą sankcji, zobowiązani zostali do przekazywania Prezesowi URE informacji o zaktualizowanych ofertach sprzedaży energii oraz o innych usługach zarówno na wniosek Prezesa URE, jak i każdorazowo, w terminie 7 dni przed wprowadzeniem aktualizacji do ich oferty.
Ceny dynamiczne
Proponowane w nowelizacji zmiany przewidują możliwość zawierania umów z ceną dynamiczną energii elektrycznej, z minimalnym czasie rozliczeń co 15 minut. Takie umowy będą oferowane przez sprzedawców, którzy obsługują powyżej 200 tysięcy odbiorców końcowych. Sprzedawcy energii elektrycznej stosujący umowy z ceną dynamiczną energii elektrycznej zostali również zobowiązany do informowania odbiorców końcowych, w sposób przejrzysty i zrozumiały, o kosztach i korzyściach, a także o ryzykach związanych z umowami z cenami dynamicznymi energii elektrycznej. Odbiorca końcowy, aby skorzystać z tych umów, będzie musiał posiadać licznik zdalnego odczytu.
Ustawa zawiera również definicje agregatora rynku energii oraz odbiorcy aktywnego, który posiada możliwość zużywania, magazynowania lub sprzedaży wytworzonej we własnym zakresie energii elektrycznej, a także świadczenia usług systemowych lub usług elastyczności. Jedynym warunkiem jest, że działalność tych odbiorców nie może stanowić podstawowej działalności gospodarczej lub zawodowej.
Dodatkowe obciążenie dla branży OZE
W ustawie znalazł się wprowadzony rządową autopoprawką w czasie prac sejmowych odpis od przychodów ze sprzedaży gwarancji pochodzenia energii elektrycznej z OZE. Zgodnie z propozycją, 97 proc. tych przychodów ma trafić na Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, na rekompensaty ograniczenie cen energii dla odbiorców.
Zmiany w zakresie linii bezpośrednich
Nowelizacja przewiduje także zmiany, które mają na celu zwiększenie dostępności tzw. linii bezpośredniej dla odbiorców. Dotychczas przedsiębiorcy, którzy chcieli budować takie linie musieli występować o stosowną zgodę do prezesa URE. Po zmianach wystarczające będzie złożenie zgłoszenia zawierającego kluczowe informacje dotyczące parametrów linii bezpośredniej oraz ekspertyzę dotyczącą wpływu tej linii oraz urządzeń do niej przyłączonych, na sieć.
Po spełnieniu przesłanek bezpieczeństwa sieci, przedsiębiorca posiadający linię bezpośrednią ze źródłem zyska możliwość wprowadzenia energii elektrycznej do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. W razie pojawienia się wątpliwości po stronie Prezesa URE, organ ten będzie mógł przeprowadzić stosowne postępowanie administracyjne, którego celem będzie określenie wpływu linii bezpośredniej na sieć.
Wytyczne Prezesa URE
Wprowadzony został również nowy zakres zadań Prezesa URE, który polegać będzie na opracowywaniu wytycznych, co do kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych. Chodzi o inwestycje, które mają zostać uwzględnione w planach rozwoju sieci, aby na poziomie krajowym zapewniony był ich spójny, systematyczny i skoordynowany rozwój w pożądanych kierunkach. Proponowane rozwiązanie opiera się na szerszym umożliwieniu Prezesowi URE oddziaływania na plany rozwoju sieci oraz umożliwieniu nagradzania za realizację poszczególnych inwestycji, z wyznaczonymi kamieniami milowymi ich realizacji, połączone z obowiązkiem sprawozdawczym.
Mechanizm nierynkowego ograniczania pracy OZE
Ustawa wprowadza również mechanizm, który umożliwia operatorowi systemu przesyłowego nierynkowe ograniczanie generacji energii z farm wiatrowych i fotowoltaicznych w sytuacjach, gdy występują problemy z utrzymaniem równowagi systemu. Ograniczenie to ma być jednak stosowane jedynie w ostateczności, gdy inne dostępne środki okażą się niewystarczające.
Obywatelskie społeczności energetyczne
Nowelizacja ustanawia ramy prawne do tworzenia i funkcjonowania obywatelskich społeczności energetycznych, reguluje ich prawa i obowiązki, w tym prawo odbiorcy do przystąpienia do obywatelskiej społeczności energetycznej przy zachowaniu pełni praw konsumenckich i do opuszczenia społeczności bez sankcji.
Przedmiotem działalności obywatelskiej społeczności energetycznej może być wytwarzanie, dystrybucja, obrót, agregacja, magazynowanie energii elektrycznej, realizowanie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej oraz świadczenie usług w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych swoim członkom, w sieci dystrybucyjnej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV. W zależności od wykonywanej działalności, musi przestrzegać obowiązków i ograniczeń mających zastosowanie do innych uczestników rynku w sposób niedyskryminujący i proporcjonalny. Sprzedaż wytworzonej we własnym zakresie energii elektrycznej przedsiębiorstwu energetycznemu lub agregatorowi będzie możliwa na podstawie łączących ich umów.
Obywatelska społeczność energetyczna będzie mogła wykonywać działalność w formie: spółdzielni; spółdzielni mieszkaniowej; wspólnoty mieszkaniowej; stowarzyszenia, z wyłączeniem stowarzyszenia zwykłego; spółki osobowej, z wyłączeniem spółki partnerskiej oraz spółdzielni rolników.
Zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi ekspertami w przypadku pytań dotyczących prawa energetycznego oraz inwestycji w sektorze energetycznym.
Grzegorz Gajda, LL.M.
Partner Zarządzający | Radca Prawny
Dominika Sawicka
Senior Associate | Radca Prawny
Dawid Walczak
Junior Associate
